Từ ngày 1/7/2025, việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã mở ra những thay đổi sâu rộng trong quản lý lĩnh vực nông nghiệp và môi trường (NN&MT). Bộ NN&MT đang tích cực triển khai phân quyền, phân cấp cho chính quyền địa phương nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, loại bỏ tình trạng chồng chéo, bất cập trong thực hiện nhiệm vụ ở các cấp chính quyền.
Rà soát hệ thống văn bản pháp luật để đảm bảo vận hành trơn tru
Tại Hội nghị tập huấn toàn quốc sáng 15/6/2025, Bộ trưởng Bộ NN&MT Đỗ Đức Duy cho biết: Bộ đã rà soát tổng thể 1.055 văn bản pháp luật, phân loại rõ ràng 141 thẩm quyền của Chính phủ, 500 thẩm quyền thuộc Bộ trưởng Bộ NN&MT và hơn 1.000 nhiệm vụ tại cấp địa phương. Việc rà soát này không chỉ kiểm đếm số lượng mà còn nhằm xác định những điểm chồng lấn, trùng lặp giữa các cấp, từ đó đề xuất sửa đổi phù hợp với mô hình tổ chức mới.
Bộ trưởng Bộ NN&MT Đỗ Đức Duy cho biết, nội dung về nông nghiệp và môi trường được phân cấp, phân quyền khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.Ảnh: NN&MT
Ba nghị định và 18 thông tư tạo nền tảng pháp lý mới
Để hoàn thiện cơ sở pháp lý cho việc phân cấp, Bộ NN&MT đã trình Chính phủ ban hành ba nghị định quan trọng:
- Nghị định 136/2025/NĐ-CP: Quy định về phân quyền, phân cấp quản lý nhà nước trong lĩnh vực NN&MT.
- Nghị định 131/2025/NĐ-CP và Nghị định 151/2025/NĐ-CP: Phân định rõ thẩm quyền giữa chính quyền hai cấp, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai.
Song song với đó, Bộ cũng đang gấp rút hoàn thiện và ban hành 18 thông tư chuyên ngành để hướng dẫn thi hành các nội dung phân cấp một cách cụ thể, rõ ràng và khả thi.
166 nhiệm vụ được chuyển giao về cấp tỉnh, cấp xã
Kết quả phân quyền bước đầu xác định:
- 166 thẩm quyền và nhiệm vụ được chuyển giao từ Bộ trưởng Bộ NN&MT cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh, chủ yếu liên quan đến các thủ tục hành chính.
- 11 thẩm quyền và nhiệm vụ được chuyển giao từ tỉnh về cấp xã, liên quan trực tiếp đến người dân, hộ gia đình và cộng đồng.
Trong đó, đáng chú ý có nhiều nhiệm vụ lần đầu được giao cho địa phương như: cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản nhóm II, hay kiểm tra chất lượng thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y hoàn toàn qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
Tránh phân cấp hình thức, đảm bảo nguồn lực và trách nhiệm
Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nhấn mạnh, việc phân quyền không dừng ở hình thức, mà phải đi kèm nguồn lực cụ thể về nhân sự, ngân sách, cơ sở dữ liệu và hạ tầng kỹ thuật. Đồng thời, cần có cơ chế giám sát, kiểm tra hiệu quả để đảm bảo tuân thủ pháp luật và kỷ cương hành chính.
Đặc biệt, những nhiệm vụ đã phân cấp thì cơ quan địa phương hoàn toàn chịu trách nhiệm quyết định mà không cần phải xin ý kiến từ Trung ương như trước. Nguyên tắc "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm" được đặt lên hàng đầu.
Các cơ quan trung ương có trách nhiệm bàn giao hồ sơ, dữ liệu trong vòng 3 tháng kể từ ngày 1/7/2025 để địa phương có thể vận hành ngay theo nhiệm vụ mới được giao.
Cải cách thủ tục đất đai: Gần dân hơn, thuận tiện hơn
Một trong những thay đổi nổi bật là cải cách thủ tục đất đai theo mô hình chính quyền hai cấp:
- Chủ tịch UBND cấp xã được trao quyền giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi và bồi thường.
- Khi cấp sổ đỏ lần đầu, người dân không cần nộp xác nhận về nguồn gốc đất, tình trạng tranh chấp hoặc quy hoạch, giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ.
Ngoài ra, người dân có thể tự do lựa chọn địa điểm nộp hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận trong phạm vi toàn tỉnh, không bị giới hạn bởi địa bàn xã hoặc huyện như trước đây.
Kết luận
Việc phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp là một bước tiến lớn trong cải cách hành chính. Những nỗ lực của Bộ NN&MT không chỉ hướng đến bộ máy vận hành hiệu quả, mà còn tạo điều kiện để người dân được phục vụ tốt hơn, giảm thủ tục rườm rà, tăng tính minh bạch và tự chủ cho chính quyền cơ sở.
Bộ NN&MT kỳ vọng rằng, chính quyền hai cấp sẽ không chỉ là mô hình tổ chức mà thực sự là công cụ đưa Nhà nước về gần dân, vì dân và phục vụ dân.
Nguồn: Báo điện tử Thanh Tra