Heo nái sẽ tiêu thụ ít chất dinh dưỡng hơn trong thời gian bị stress nhiệt trừ khi các trang trại thực hiện các biện pháp phòng ngừa để điều chỉnh thức ăn và phương pháp cho ăn.
Heo nái phải chịu đựng stress nhiệt vào mùa hè, đặc biệt là những con heo nái có kiểu gen hiện đại trong thời kỳ cho con bú. Trong khi nhu cầu cần thiết của một con heo nái mang thai chỉ từ 2-3 kg thức ăn mỗi ngày, thì một con heo nái đang cho con bú có 14 heo con cần ít nhất 2+(14 x 0,5) = 9 kg thức ăn. Tuy nhiên chúng hiếm khi đạt được mức ăn vào cao như vậy, và đây là lý do tại sao chúng sản xuất sữa bằng cách đốt cháy mỡ và cơ.
Trong thời kì stress nhiệt vào mùa hè, lượng ăn vào của heo nái giảm hơn nữa, dẫn đến tình trạng khối lượng heo nái và heo con khi cai sữa thấp hơn. Lý do heo nái không tiêu thụ nhiều thức ăn như nhu cầu của chúng, đặc biệt là trong thời kỳ stress nhiệt, đó là do quá trình tiêu hóa thức ăn của chúng sinh ra nhiệt.
Các hoạt động như đứng lên, nhai và nuốt, tiêu hóa và hấp thu, sau đó là sự chuyển hóa, chuyển thành sữa và bài tiết chất thải, là một số quá trình chính tạo ra nhiệt, chúng ta không thể tránh khỏi những tổn thất do các quy luật nhiệt động tạo ra. Và, khi động vật đang cố gắng giảm stress nhiệt bằng mọi cách, thì việc bổ sung một khẩu phần đầy đủ chất dinh dưỡng là rất khó thực hiện. Do đó, nói chung quan sát của người chăn nuôi và các nhà khoa học cho thấy khi động vật bị stress nhiệt, chúng sẽ tiêu thụ ít thức ăn hơn. Nhưng, có nhiều cách để giảm bớt một phần của tình trạng này, một số trong đó có liên quan đến dinh dưỡng.
Kết hợp với một chiến lược khác để tăng hiệu quả. Ngoài ra, về mặt tài chính không thuyết phục để tạo ra một khẩu phần đậm đặc như vậy vì sẽ làm giảm lợi nhuận khi bổ sung thêm các nguyên liệu đắt tiền hơn vào công thức.
Protein khẩu phần
Protein dư thừa luôn bị khử và bài tiết dưới dạng urê. Quá trình này đòi hỏi năng lượng và tạo ra nhiệt và do đó, chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích giảm hàm lượng protein dư thừa và bổ sung các axit amin vào thức ăn. Mức độ giảm bao nhiêu là một vấn đề dựa vào việc xây dựng công thức thức ăn, các nguyên liệu có sẵn và chi phí của các axit amin bổ sung vào thức ăn để khẩu phần được cân đối tất cả các axit amin. Đây là công việc mà hầu hết khi thực hiện đều thấy khó khăn, nhưng nó có thể cung cấp giải pháp tuyệt vời cho động vật khi bị stress nhiệt.
Hàm lượng chất xơ
Sự tiêu hóa và chuyển hóa chất xơ sinh ra nhiều nhiệt hơn so với carbohydrate và protein, chất béo và lipid sinh nhiệt bên trong ít nhất. Do đó, một trong những biện pháp phổ biến hơn để chống lại stress nhiệt là giảm chất xơ khẩu phần (mức giảm chính xác phụ thuộc vào lượng ăn ban đầu và các yếu tố khác như mô tả ở trên). Cần chú ý sử dụng bổ sung thuốc nhuận tràng (thường ở dạng muối) cho heo nái để bù lại lượng chất xơ khẩu phần bị giảm. Tuy nhiên, cần duy trì sự cân bằng của các chất xơ lên men và chất xơ không hòa tan để đảm bảo chức năng của hệ thống tiêu hóa, đặc biệt là tránh làm mất cân bằng hệ vi sinh vật ở ruột.
Các chất béo và dầu
Dựa theo các giải thích ở trên, có vẻ như chất béo và dầu không chỉ làm tăng mật độ khẩu phần mà còn sinh ra nhiệt ít hơn trong quá trình tiêu hóa và trao đổi chất. Do đó, khẩu phần ăn chứa nhiều chất béo và dầu hầu như luôn được khuyến khích để chống lại stress nhiệt.
Tuy nhiên, khẩu phần luôn luôn bắt buộc phải tăng tỷ lệ của tất cả các axit amin và các chất dinh dưỡng khác để tránh bị mất cân bằng. Ở đây, đậu nành nguyên dầu ép đùn hoặc đậu nành đậm đặc được sử dụng khá nhiều trong việc tạo ra một công thức mới cân bằng vào mùa hè khi thêm trực tiếp dầu hoặc chất béo vào khẩu phần.
Các chất phụ gia thức ăn
Nghiên cứu và kinh nghiệm thực tế đã chứng minh rõ rằng việc bổ sung một số chất phụ gia thực sự có thể cải thiện lượng ăn vào đối với heo nái đang cho con bú. Một số chất phụ gia hoạt động thông qua việc tăng cường khả năng tiêu hóa chất dinh dưỡng, một số khác hoạt động bằng cách tăng độ ngon miệng và một số khác lại hoạt động thông qua kiểm soát các quá trình trao đổi chất bên trong làm giảm sự sinh ra nhiệt. Việc lựa chọn các chất phụ gia thích hợp là rất quan trọng bởi vì chúng có thể làm cho các khẩu phần có chi phí rất đắt đỏ nếu chúng không có lợi thế thực sự.
Bổ sung vitamin
Ở các loài động vật dạ dày đơn khác, một số vitamin đã được chứng minh là giúp động vật chịu đựng được stress nhiệt. Đây là một khía cạnh mới có lợi cho heo nhưng ít được chú ý. Đặc biệt, có vẻ như các vitamin cung cấp qua đường uống giúp tạo ra một số lợi ích bổ sung.
Điều chỉnh quản lý cho ăn
Khẩu phần thức ăn viên
Khẩu phần thức ăn viên làm tăng mật độ vật lý, dẫn đến sự hấp thu chất dinh dưỡng cao hơn ở một khối lượng thức ăn nhất định. Kết hợp với mật độ dinh dưỡng tăng lên, thì hai chiến lược này giúp cải thiện rõ rệt trong việc duy trì lượng dinh dưỡng được hấp thu khi bị stress nhiệt.
Khẩu phần thức ăn lỏng
Một trong những lợi ích chính của việc cho ăn thức ăn lỏng là động vật có thể tiêu thụ nhiều thức ăn hơn trong những tháng mùa hè. Có lẽ lượng nước uống vào của các con heo tăng lên, cho phép chúng kiểm soát được nhiệt độ bên trong tốt hơn so với việc ăn thức ăn khô. Hoặc, khẩu phần thức ăn lỏng dễ ăn hơn, và ngon miệng hơn khẩu phần thức ăn khô.
Sử dụng nước mát
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng khi cung cấp nước mát trong thời gian stress nhiệt có thể giúp heo duy trì năng suất tốt hơn. Ngoài ra, heo được uống nước mát sẽ tiêu thụ nước ít hơn mỗi ngày so với heo đối chứng, cho thấy nước mát giúp heo nhanh chóng điều chỉnh được nhiệt độ cơ thể để đối phó với stress nhiệt. Việc tìm kiếm nước mát ở hầu hết các trang trại là một thách thức trừ khi nước đó được cung cấp bởi các giếng sâu.
Thời gian cho ăn
Cho heo ăn vào buổi tối mát mẻ, hoặc thậm chí vào ban đêm, đã được áp dụng như một biện pháp hiệu quả chống lại sự nóng bức trong mùa hè. Điều này có thể dẫn đến gia tăng chi phí nhân công, nhưng nó là một phương pháp rất hiệu quả. Tuy nhiên, nó cũng là một trong những biện pháp ít được theo dõi trên toàn thế giới.
Tần suất cho ăn
Cho heo ăn các bữa ăn nhỏ hơn và thường xuyên hơn sẽ ngăn không cho heo nái ăn quá mức và sinh ra quá nhiều nhiệt trong một khoảng thời gian ngắn. Số lượng chính xác của thức ăn bổ sung phụ thuộc vào công nhân trong trại, có thể cho heo ăn từ hai đến ba lần vào mỗi ngày cũng là một biện pháp giúp heo giảm stress nhiệt vào mùa hè.
Nguồn: Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam