Với hàm lượng Protein thô chiếm 70% trọng lượng khô, hàm lượng đạm của giun tương đương với bột cá, bột đậu tương thường được dùng trong thức ăn chăn nuôi. Giun còn hội đủ 12 loại Axit amin, nhiều Vitamin, chất khoáng cần thiết cho gia súc, gia cầm và thủy sản.
Các sản phẩm từ giun được chế biến và sử dụng rất phổ biến trong chăn nuôi góp phần nâng cao năng suất chăn nuôi và bảo vệ môi trường.
Sử dụng giun tươi
– Nếu nuôi gà, vịt, ngan, ngỗng, chim, cá… thì cho ăn sống. Mỗi vật nuôi cho 5 – 7 con giun/ngày.
– Nếu nuôi lợn thì nên nấu chín hoặc chế biến thành bột trộn với cám.
– Khi thu hoạch lượng giun lớn thì nên làm sạch rồi chế biến thành bột giun, mắm giun, dịch giun. Làm sạch giun bằng cách cho giun vào chậu, rửa 2 – 3 lần rồi ngâm trong nước sạch, 2 tiếng thay nước 1 lần, thay vài ba lần cho đến khi không thấy còn phân giun thải ra là được.
Chế biến bột giun
Bột giun làm tăng khả năng tăng trưởng, phát triển cơ, tăng trọng, bổ sung lượng protein và axit amin thiếu hụt, tăng cường khả năng sinh sản, ngon miệng và lằm tăng tính thèm ăn đối với vật nuôi. Vì vậy, việc sử dụng bột giun vào trong chăn nuôi giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả trong chăn nuôi.
Các vật nuôi được khuyến khích sử dụng bột giun bổ sung vào thức ăn như: Các loài thủy sản: Cá, ếch, tôm, cua; các loài vật nuôi cảnh: cá, chim ; các loài gia súc, gia cầm.
Bột giun là loại thức ăn cao đạm, trên 70% (cao hơn bột cá, đậu tương v.v..). Thức ăn cho gia súc, gia cầm làm từ giun có tới 53 – 65% chất đạm, 11 – 17% chất đường bột, 7 – 32% chất khoáng và hàm lượng chất béo khá cao. Ở một số nước, giá bột giun khá đắt. Nơi có điều kiện nuôi được nhiều giun, có thể làm bột giun dùng thay thế bột cá, bột thịt trong thức ăn hỗn hợp lợn, gà. Bột giun bổ sung vào thức ăn gia cầm, lợn 3 – 5%.
Cách làm bột giun như sau: Giun rửa sạch, để ráo, lấy cám trộn đều với giun theo tỉ lệ 1 kg cám cho 3 kg giun, rồi đem phơi hoặc rang sấy (phải trộn cám vì giun tiết ra nhiều chất nhờn). Khi giun đã khô giòn thì sàng bỏ cám, lấy giun rồi đem giã hoặc nghiền nhỏ thành bột, cho vào túi ni lông, đóng bao để bảo quản nơi khô ráo. Đem cám sàng bỏ cho gia súc, gia cầm ăn rất tốt.
Ứng dụng
- Cho bò, ngựa: Chỉ cần bổ sung 3 – 5g bột giun mỗi ngày và liên tục trong 20 ngày (trọng lượng khoảng 400kg) sẽ tăng phần cơ bắp them 20 = 30kg. Khi sử dụng bột giúp kích thích con vật ăn nhiều, cơ bắp phát triển, kích thích phát triển xương, móng, kích thích sinh sản, đối với những con vật yếu kích thích mau hồi phục.
- Cho chó mèo: Sử dụng khoảng 1 – 2g chế phẩm bột giun giúp tăng cường khả năng miễn dịch, long mịn, mượt, xương chắc khở, kéo dài tuổi thọ, nhanh hồi phục sau bệnh. Kích thích và tăng cường khả năng sinh sản đối với giống đực và giống cái. Khuyến khích sử dụng đối với các giống chó khỏe như: Chó giữ nhà, Rottweilers, Boxers, Bulldogs. Sheep Dogs và các loài chó nghiệp vụ khác.
- Cho gia súc, gia cầm: Kích thích sử dụng như 1 loại thực phẩm giàu năng lượng chứa các axit amin, protein và các kháng chất có lợi cho cơ bắp và tim mạch. Khi sử dụng các chế phẩm bột giun sẽ giúp rút ngắn 35% thời gian chăn nuôi đối với những loài gia súc, gia cầm cần tăng trọng cao. Khi sử dụng bột giun thường cho chất lượng thịt hơm, mềm và ít mỡ hơn các loại vật nuôi bình thường.
- Cho cá, ếch, tôm, cua: Bột giun và giun là loại thực săn giúp chúng mau phát triển, kháng bệnh cao, phát triển đồng đều và đặc biệt dễ dàng thích nghi với môi trường sống mới.
Làm mắm giun
Giun sau khi làm sạch, trộn muối như muối mắm tép, sau vài ba tháng giun ngấu thành mắm. Cho lợn ăn mắm giun hàng ngày 15 – 20 g/con hoặc 2 ngày 1 lần 30 g/con.
Làm dịch giun
Sau khi làm sạch, giun được đem vào xử lý vi sinh để loại bỏ hoàn toàn một số nấm và vi khuẩn có hại, cũng như làm kích thích tăng trưởng một số vi khuẩn có lợi. Sau khoảng thời gian hợp lý, giun được lấy ra và trộn đều với một loại men Enzyme. Dịch giun Quế còn được xem như là một thức ăn bổ xung dưới dạng nước có thể thay thế hoàn toàn các loại như dầu mực, thức ăn bổ sung, vitamin C… và ngay cả các kháng sinh cần thiết để sản xuất con giống nuôi tôm, cá v.v…
Phân giun
Sau khi thu hoạch ra khỏi chuồng ta đem phơi khô, cho vào bao hoặc đem ra sử dụng ngay cũng được. Bà con nuôi tôm, cá có thể dùng phân giun để xử lý nước cho ao tôm, cá rất hữu hiệu. Phân giun cũng có thể trộn đều với cám ngô, cám gạo làm thức ăn cho gia súc, gia cầm rất tốt.
Nguồn: Tạp chí Người Chăn nuôi